Het belangrijkste over het onderwerp ‘vrouwen en financiën’
- Heel weinig mensen houden zich bezig met het onderwerp ‘financiële investeringen’ en deinzen er meestal voor terug om hun geld te investeren.
- De ongelijkheid tussen mannen en vrouwen in de EU wat betreft salaris bedraagt 15 procent. In veel landen is de inkomenskloof tussen mannen en vrouwen zelfs nóg groter.
- Wie minder verdient en minder geld opzij zet, krijgt later minder pensioen. Daarom krijgen vooral vrouwen op oudere leeftijd met armoede te maken.
- Pensioensparen en/of het langetermijnsparen (de zogenaamde “derde pijler”) is daarom van essentieel belang en verbetert de financiële situatie op oudere leeftijd enorm.
Qua gelijkheid is er de afgelopen honderd jaar veel veranderd. Alleen als het om financiën gaat, is de emancipatie nog niet compleet: het zijn nog steeds vooral mannen die voor de financiën en de derde pijler verantwoordelijk zijn. Vrouwen moeten financieel onafhankelijk zijn om zelf later ook genoeg geld te hebben en ouderdomsarmoede tegen te gaan.
Veel traditionele rolverdelingen zijn al lang verleden tijd. Voorbij zijn de dagen dat vrouwen moesten vechten voor het recht om te mogen stemmen of om hun beroep vrij uit te mogen oefenen. En gelukkig maar! Financiële vrijheid heeft momenteel echter nog een lange weg te gaan. Nog te veel vrouwen zijn in hun relatie of huwelijk afhankelijk van en blijven bij een scheiding of overlijden berooid achter. De loonkloof tussen mannen en vrouwen, het minimumpensioen en ouderdomsarmoede onder vrouwen zijn zaken die eigenlijk niet in een moderne samenleving thuishoren. Daarom is het des te belangrijker dat vrouwen hun pensioen en financiën in eigen handen nemen!
Zo is de financiële situatie van vrouwen in Europa
De kenniskloof qua financiën tussen mannen en vrouwen wordt op basis van onderzoeken geschat op minimaal 20 procent, in veel landen zelfs aanzienlijk hoger. Uit enquêtes blijkt zelfs dat driekwart van de vrouwelijke deelnemers hun financiële kennis als laag of niet-bestaand inschatten. Dit laat zien dat vrouwen best meer en zo vroeg mogelijk financiële kennis moeten vergaren.
Steeds meer vrouwen sparen weliswaar, maar slechts enkelen investeren. De meesten verkiezen “veilige” beleggingsvormen, zoals spaarboekjes en spaarrekeningen. Door de lage rente en inflatie verliest spaargeld echter aan waarde. De meeste vrouwen staan vanwege een gebrek aan ervaring sceptisch tegenover beleggingsvormen met een hoger rendement, zoals aandelen en fondsen. Volgens experts zijn vrouwen echter betere investeerders: ze overschatten zichzelf minder, blijven rustiger en denken op lange termijn. Dit draagt bij aan succesvollere beleggingen op de aandelenmarkt.
De derde pijler voor vrouwen: wie niets doet, loopt risico op ouderdomsarmoede
De toenemende armoede onder vrouwen op oudere leeftijd kent verschillende oorzaken. In heel Europa bestaat nog steeds een inkomenskloof van gemiddeld 15 procent tussen mannen en vrouwen, de zogenaamde Gender Pay Gap. Volgens de statistieken doet België het gelukkig een pak beter met 6 procent. Maar we zijn er nog niet. De meeste vrouwen hebben tegen hun pensioengerechtigde leeftijd minder jaren beroepservaring opgebouwd dan hun mannelijke collega’s. Volgens de statistieken is dit te wijten aan de nog steeds grotendeels geldende “vrouwenaangelegenheden”, zoals (tijdelijk) stoppen met werken na het krijgen van kinderen, ouderschapsverlof en deeltijds werken. En wie tijdens zijn of haar carriére minder in het pensioenfonds inlegt, krijgt later ook een lager pensioen. Bovendien hebben vrouwen doorgaans een hogere levensverwachting dan mannen. Daarom hebben ze op oudere leeftijd des te meer geld nodig.
De Gender Pension Gap, d.w.z. het verschil in pensioen tussen mannen en vrouwen, bedraagt in heel Europa gemiddeld 38 procent – in België 24 procent. Hoog tijd dus om uw pensioenvoorziening in eigen handen te nemen. Hoe fijn het ook is om elkaar in een relatie of tijdens een huwelijk te steunen en om financieel op uw partner te kunnen bouwen: op de lange termijn is dit meestal geen goed idee. Na een scheiding of na overlijden van de partner wordt men vaak ruw wakker geschud: alimentatie of een overlevingspensioen is meestal onvoldoende om in het levensonderhoud te kunnen voorzien.
Vrouwen in het beroepsleven: de Gender Pay Gap en de parttime-val
De Gender Pay Gap laat zien waar de problemen ontstaan. Want wie minder verdient en dus minder opzij zet, krijgt straks een lager pensioen. Bovendien is er dan niet genoeg geld om zelf aan pensioen- of langetermijnsparen te doen. Dit komt niet alleen doordat vrouwen vaker dan mannen in lager betaalde beroepen en sectoren werken of dat er minder vrouwen op managementniveau zijn: zelfs vrouwelijke managers krijgen in Europa gemiddeld slechts 77 procent van het loon voor hetzelfde werk dat mannen doen.
De Equal Pay Day werd in het leven geroepen om aandacht te vragen voor de Gender Pay Gap. De Europese Equal Pay Day vindt dit jaar op 10 november 2021 plaats: vanaf deze dag werken Europese vrouwen vrijwel gratis als men de rest van het jaar uitgaat van een gelijk dagloon voor beide geslachten. Als Europees gemiddelde ontvangen vrouwelijke werknemers 50 dagen lang geen loon voor hun werk in vergelijking met mannen door de loonkloof tussen mannen en vrouwen!
Met name vrouwen met kinderen hebben met financiële afhankelijkheid en armoede op hoge leeftijd te maken. In veel gezinnen is de man nog steeds de belangrijkste kostwinner, terwijl de vrouwen (tijdelijk) stoppen met werken of part-time werken om voor de kinderen te zorgen. Dit zorgt er niet alleen voor dat zij minder snel carrière kunnen maken, maar het verlaagt ook hun wettelijk pensioen. In België werkt bijna een vierde van vrouwen met kinderen deeltijds. Gebrek aan kinderopvangplaatsen, te weinig flexibiliteit op de arbeidsmarkt en weinig steun van de overheid zorgen ervoor dat goed werkende modellen die een balans tussen werk en gezin moeten bieden, niet of volledig ontbreken.
Zo werkt financiële onafhankelijkheid
Elke vrouw, ongeacht haar leeftijd, zou ervoor moeten zorgen dat zij financieel onafhankelijk is/wordt en al vroeg haar pensioen opbouwt. Iedereen die werkt en bij het pensioenfonds inlegt, bouwt in ieder geval al minstens één keer een wettelijk pensioen op. Aangezien dat geld voor de meeste mensen niet genoeg zal zijn, moeten werkenden ook nog eens een extra pensioenvoorziening regelen. Daarnaast is het van essentieel belang dat zij ervoor zorgen dat ze goed verzekerd zijn in geval van arbeidsongeschiktheid, bijvoorbeeld via een arbeidsongeschiktheidsverzekering.
Het is niet altijd mogelijk om continu en zonder pauzes full-time te werken. Voor vrouwen die bijvoorbeeld niet of minder werken vanwege kinderen of zorgbehoevende familieleden, is de de derde pijler nóg belangrijker. Daarbij maakt het niet uit of dit nu een particuliere pensioenverzekering of een fondsspaarplan is: veel modellen zijn flexibel, kunnen zelfs wanneer men tijdelijk stopt met werken met kleine bijdragen worden opgebouwd en ontvangen vaak zelfs staatstoelagen. Het is ook zinvol om een eigen noodrekening met reserves aan te leggen of een huishoudboekje bij te houden. Wellicht is het mogelijk om in het dagelijks leven geld te besparen op bepaalde uitgaven, dat in plaats daarvan voor pensioenopbouw gebruikt kan worden.
Kind en loopbaan – en financieel toch goed voorzien zijn?
- Wie niet full-time kan werken, kan part-time aan het werk te gaan: idealiter met het vooruitzicht om weer full-time te gaan werken zodra de kinderen ouder zijn. Idealiter biedt de werkgever ook ondersteuning via flexibele werkuren en een thuiskantoor.
- Er zijn pensioenmogelijkheden waarbij u zelfs met kleine bijdragen het verschil kunt maken. Laat u adviseren over wat best bij u past.
De eerste stap is altijd om zich met het onderwerp “geld” bezig te houden. Verschillende vragen spelen een rol: Hoe ziet u uw professionele toekomst? Zou u kinderen willen en bent u van plan om (tijdelijk) te stoppen met werken? Hoe stelt u zich uw pensioen voor en weet u wat u van de huidige wettelijke pensioenuitkering kunt verwachten? Wat gebeurt er wanneer u van uw partner gaat scheiden? Wat bij arbeidsongeschiktheid?
Een deskundige kan u helpen uw huidige situatie te analyseren, u te beschermen tegen risico’s, de juiste voorzorgsmaatregelen te treffen en tegelijkertijd gebruik te maken van overheidssubsidies. Het loont reeds op jonge leeftijd: alles wat u nu doet voor uw pensioen betaalt zich later terug!
